Praca magisterska – Sebastian Wiśniewski
Programy komputerowe odgrywają coraz większą rolę, zarówno w życiu społecznym, jak i gospodarczym. Dostęp do informacji, a także różnego rodzaju usług coraz częściej warunkowany jest dostępem do Internetu i korzystaniem ze specjalistycznego oprogramowania. Powoduje to nieustanny wzrost liczby programów …
Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.
Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Nie wymaga zezwolenia twórcy przejściowe lub incydentalne zwielokrotnianie utworów, niemające samodzielnego znaczenia gospodarczego, a stanowiące integralną i podstawową część procesu technologicznego oraz mające na celu wyłącznie umożliwienie:
1) przekazu utworu w systemie teleinformatycznym pomiędzy osobami trzecimi przez pośrednika lub
2) zgodnego z prawem korzystania z utworu.
Prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej.
Pracownik, do którego obowiązków należało tworzenie programów komputerowych na rzecz pracodawcy, mógł w okresie obowiązywania ustawy z dnia 10 lipca 1952 r. o prawie autorskim (Dz. U. 1952 r. Nr 34 poz. 234 ze zm.) zgodzić się na dokonywanie przez pracodawcę modyfikacji stworzonego dzieła (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 maja 2001 r., I PKN 389/2000).
W przypadku, gdy w sklepie jest włączone radio, właściciel ma obowiązek płacić za nadawanie utworów, o ile nie udowodni, że nie przysparza mu to korzyści majątkowych (Wyrok Sądu Najwyższego z 28 września 2005 r., I CK 164/05, M. Prawn. 2005/20/971).
Pokój hotelowy nie jest miejscem publicznym i umieszczenie telewizorów w pokoju celem umożliwienia gościom hotelowym oglądania programów telewizyjnych nie ma charakteru odtworzenia publicznego w rozumieniu pola eksploatacji (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 8 października 2004 r., VI ACa 62/04, Apel.-W-wa 2005/2/20).
Odtwórczy w warstwie językowej charakter dubbingu zastosowanego w utworze audiowizualnym wyłączał możliwość uznania aktorów dubbingujących za odtwórców głównych ról w tym utworze w rozumieniu art. 70 ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.05.2003 r. (I CKN 348/01, Biuletyn SN 2003/12/12) .
Aktorów wykonujących dubbing, czyli podkładających głos pod inną wersją językową, nie można uznać za odtwórców głównych ról (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29.12.2000 r. (I ACa 855/00, OSP 2002/6/85).
Jeżeli na danym polu eksploatacji działa więcej niż jedna organizacja zbiorowego zarządzania, organizacją właściwą w rozumieniu ustawy jest organizacja, do której należy twórca lub uprawniony z tytułu prawa pokrewnego, a gdy twórca lub uprawniony z tytułu prawa pokrewnego nie należy do żadnej organizacji albo nie ujawnił swojego autorstwa – organizacja wskazana przez Komisję Prawa Autorskiego(art.107 prawa autorskiego)
Wyrok NSA w Warszawie z dnia 29.12.1999 r. (I SA 2042/98, nie publikowany)
Każda organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi zarządza jedynie powierzonymi jej prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, a w sytuacji gdy twórca lub artysta wykonawca nie powierzył swoich praw żadnej organizacji albo nie zostało ujawnione autorstwo, ma zastosowanie przepis art.107 ustawy o prawie autorskim.
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 26 stycznia 2011 r.
IV CSK 274/2010
Opracowanie, aby stało się przedmiotem prawa autorskiego, musi wykazywać własne cechy twórcze, a zakwalifikowanie wystawy fotografii jako utworu zależnego wzbudza istotne trudności. Co prawda dochodzi w takim wypadku do wykorzystania, „przejęcia” utworu macierzystego (fotografii), który pozostaje rozpoznawalny, a każda eksploatacja wystawy jest jednocześnie eksploatacją fotografii, trudno tu jednak mówić o przekształceniu, przerobieniu czy ingerencji w cudzy utwór w takim rozumieniu, jakim zazwyczaj charakteryzuje się opracowanie na tle powołanego przepisu. Ponadto, każda wystawa wymaga podjęcia licznych czynności, takich jak układ fotografii, sposób ich rozmieszczenia, podpisy, kolorystyka, oświetlenie i temu podobne, lecz najczęściej czynności te wymagają zaangażowania umiejętności o charakterze technicznym i chociaż niewątpliwie „fachowym”, to nie znaczy – twórczym, cechującym się inwencją artystyczną.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach
z dnia 27 maja 2010 r.
I ACa 129/2010
O tym czy dany utwór jest przedmiotem prawa autorskiego decydują jego cechy, a nie wola stron zawarta w umowie.
Przedmiot tłumaczenia jest utworem w rozumieniu art. 2 ust. 1 prawa autorskiego.
Dokonany przez tłumacza wybór słowa w języku obcym, spośród kilku jego znaczeń, odpowiadającego danemu słowu w języku polskim, świadczy o twórczym i indywidualnym charakterze opracowania dokonanego przez tłumacza.
Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.
Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.
Jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia utworu o jego nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń. Strony mogą określić inny termin.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie
z dnia 14 kwietnia 2009 r.
III SA/Wa 3132/2008
Podkreślenia wymaga, że w świetle art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych zatrudnionemu twórcy nie przysługuje prawo do odrębnego wynagrodzenia z tytułu stworzenia utworu pracowniczego i jego eksploatacji w granicach uprawnień przysługujących pracodawcy, co nie wyklucza możliwości, że zatrudnionemu twórcy przysługiwać będzie „dodatkowe wynagrodzenie” na podstawie postanowień umowy lub szczególnego przepisu ustawy. Inaczej mówiąc, jeśli umowa o pracę nie stanowi inaczej, a wynikające ze stosunku pracy obowiązki twórcy sprowadzają się do wykonywania działalności twórczej lub ją obejmują – wynagrodzenie za pracę stanowi równocześnie wynagrodzenie z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych lub zezwolenia na korzystanie z utworu w zakresie objętym umową.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z dnia 12 listopada 2008 r.
I ACa 227/2008
Stworzenie utworu przez wspólnika spółki prawa handlowego, będącego członkiem zarządu, nie związanego ze spółką umową o pracę obejmującą obowiązek podejmowania działalności twórczej nie uzasadnia prawa spółki do utworu na podstawie art. 12 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631).
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z dnia 25 kwietnia 2007 r.
I ACa 116/2007
O ile nic innego nie wynika z ustawy (a takich szczególnych unormowań brak w odniesieniu do przedmiotowych utworów) lub umowy (o pracę albo umowy cywilnoprawnej), pracodawca staje się właścicielem autorskich praw majątkowych pracownika – twórcy, w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 26 czerwca 1998 r.
I PKN 196/98
Jeżeli wykonywanie obowiązków ze stosunku pracy ma polegać na działalności twórczej pracownika, od woli stron zależy do kogo należeć będą autorskie prawa majątkowe. Nieokreślenie w umowie o pracę własności tych praw powoduje, że w granicach wynikających z umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron, autorskie prawa majątkowe do tych utworów nabywa pracodawca z chwilą ich przyjęcia (art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 1994 r. Nr 24 poz. 83 ze zm.).
Właścicielem praw autorskich do programu komputerowego wykonanego w ramach obowiązków pracowniczych jest pracodawca, chyba że w umowie o
pracę lub umowie cywilnoprawnej strony postanowiły inaczej (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09.01.2001 r. (I PKN 493/00, OSNP 2002/17/407).
Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.
Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 19 listopada 2009 r.
IV CSK 232/2009
Ograniczenie ochrony wizerunku wynikające z art. 81 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Tekst jednolity: Dz. U. 2000 r. Nr 80 poz. 904 ze zm.) nie uchyla zakazu przewidzianego w art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. 1984 r. Nr 5 poz. 24 ze zm.), dotyczącego osób, przeciwko którym toczy się postępowanie karne.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z roku 2009
I ACa 22/2009
Tylko zgoda upoważnia do wykorzystania – publikowania – wizerunku osoby prywatnej. I to tylko w określonym zakresie, a nie dla innych celów, choćby nawet społecznie ważnych.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z dnia 10 października 2008 r.
I ACa 494/2008
Nie można argumentować, iż pozowanie, a nawet wybór zdjęć oznaczają oczywistą i bezwarunkową zgodę fotografowanego na wszelkie formy rozpowszechniania.
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 20 lipca 2007 r.
I CSK 134/2007
Określenie „grono osób powszechnie znanych” (art. 81 ust. 2 Prawa autorskiego) obejmuje osoby, które wprost lub w sposób dorozumiany godzą się na podawanie do publicznej wiadomości wiedzy o swoim życiu. Nie są to jednak tylko aktorzy, piosenkarze lub politycy, lecz także osoby prowadzące inną działalność, na przykład gospodarczą lub społeczną. Powód, który jak sam twierdzi był właścicielem dużego przedsiębiorstwa i prezesem znanego klubu sportowego, był zapraszany na różnego rodzaju spotkania organizowane przez PZPN. Niewątpliwie powód nie był więc osobą anonimową lecz szeroko znaną. W tej sytuacji opublikowanie jego wizerunku samo przez się nie mogło naruszać jego prywatności, gdyż uczestnicząc w różnego rodzaju spotkaniach był fotografowany. Z tego względu umieszczenie fotografii powoda wraz z artykułem na jego temat nie stanowiło naruszenia jego prawa do wizerunku, chronionego w art. 81 ust. 2 Prawa autorskiego.
Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu
z dnia 26 lutego 2007 r.
I ACa 1492/2006
W przypadku udzielenia przez uprawnionego zezwolenia na wykorzystanie wizerunku w sposób abstrakcyjny, bez wyraźnego wyznaczenia granic czasowych czy ograniczeń do oznaczonych okoliczności (ograniczonych tekstem artykułów prasowych, czy też pism tematycznych) uprawniony nie może skutecznie twierdzić, że jego intencją było jedynie publikacja zdjęć w pismach, których tematyka odnosi się do teatru, telewizji czy kina.
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 27 stycznia 2006 r.
III CSK 89/2005
Dopuszczalność rozpowszechniania wizerunku bez zezwolenia osoby na nim przedstawionej zależy od spełnienia dwóch przesłanek: po pierwsze, musi to być osoba powszechnie znana; po drugie, wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez tą osobę funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych i zawodowych.
Wyrok Sądu Apelacyjnego
z roku 2005
VI ACa 1463/2005
Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej (art. 81 ust. 1 prawa autorskiego). Jeśli nie ma wyraźnego zastrzeżenia, zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli ta osoba otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z dnia 19 kwietnia 2000 r.
I ACa 1455/99
W procesie o ochronę dóbr osobistych pozwany ma obowiązek wykazać, że jego działanie nie było bezprawne. Bezprawność działania, zgodnie z art. 81 ust. 1 prawa autorskiego wyłącza zgoda uprawnionego. Istnienia zgody uprawnionego ani jej zakresu nie domniemywa się. Pozwany ma obowiązek wykazać, że uzyskał zgodę uprawnionego na rozpowszechnianie jego wizerunku w oznaczonych warunkach.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z dnia 13 stycznia 1999 r.
I ACa 1089/98
Wizerunek człowieka jest zgodnie z art. 23 kc zaliczany do jego dóbr osobistych podlegających ochronie niezależnie od tego, czy wskutek posłużenia się nim w sposób bezprawny, a więc bez zgody zainteresowanego, przez osobę trzecią doszło do naruszenia innych dóbr osobistych powoda, jak cześć czy godność. Zakres ochrony wizerunku człowieka w sposób szczegółowy określa art. 81 prawa autorskiego, który stanowi, że rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby na nim przedstawionej.
Prawo do wynagrodzenia(tantiemy), o którym mowa w art. 70 ust. 3, nie podlega zrzeczeniu się, zbyciu ani egzekucji. Nie dotyczy to wymagalnych wierzytelności.
Wierzytelność wymagalna to taka, której termin płatności już nadszedł.
Prawo Autorskie 